- GÓRNICY DOŁOWI -
Figura stoi przy wejściu do dawnej sztygarówki kopalni Julia (Thorez), obecnie Centrum Obsługi Zwiedzających Parku Wielokulturowego Stara Kopalnia - Centrum Nauki i Sztuki przy ul. P. Wysockiego 28 w Wałbrzychu. Figura górników dołowych upamiętnia tych, którzy pracowali na przodku, gdzie bezpośrednio pozyskiwano węgiel. Figura przedstawia górników dołowych stawiających obudowę górniczą, która zabezpieczała kopalniane chodniki i miejsce wydobycia.
Wyrobiska górnicze podziemne są pod naciskiem skał otaczających i wobec tego ulegają w różnym stopniu i w różnym czasie deformacjom, polegającym na zmianie kształtu wyrobiska, umiarów, a w ostatnim stadium zaciśnięciu lub zawaleniu. Dla utrzymania wyrobisk w wymiarach potrzebnych dla transportu podziemnego, przewietrzania itp . stosuje się obudowę wyrobisk. Celem obudowy wyrobisk górniczych Jest zabezpieczenie ich przed ruchami skał, a przede wszystkim przed odrywaniem się skał z piętra lub boków wyrobisk. Obudowa ma zasadniczo zadanie zabezpieczenia pracujących od wypadków na skutek oderwania się skały od calissny oraz zabezpieczenie wyrobiska od zaciśnięcia lub deformacji, która przeszkodziłaby wykorzystaniu wyrobiska w spełnianiu funkcji dla jakich zostało wykonane. Wyrobiska w kopalni podziemnej mają różny czas trwania. Są wyrobiska krótkotrwałe, są również takie, które muszą być utrzymane długo, nawet kilkadziesiąt lat. Zależnie od czasu trwania wyrobiska obudowa może być tymczasowa lub stała. Obudowę tymczasową daje się w wyrobisku w chwili jego wykonywania a jeśli czas trwania wyrobiska ma być dłuższy, wymienia się tę obudowę tymczasową na stałą, wykonaną przeważnie z materiałów trwalszych. Obudowa chodników i pochylń służących do transportu, wentylacji, odwadniania może być wykonana z drewna, stali, cegły. betonu lub żelbetonu.
(cytat z publikacji Bednarski M, Górnictwo ogólne, część II, Skrypty dla szkół wyższych AGH w Karkowie, PWN Łódź-Kraków, 1955; skan: Śląska Biblioteka Cyfrowa)
Figura "Górnik Dołowy" na planie (użyj + aby przybliżyć lokalizację):
